Δεν γεννηθήκαμε όλοι ίσοι – μια βολική δικαιολογία που μπορεί να αληθεύει εν μέρει, ωστόσο δεν αποδίδει τη γενική εικόνα όταν προσπαθούμε να εξηγήσουμε λογικά τις διαφορές στις μαθησιακές δυνατότητες αγοριών και κοριτσιών, σε ότι αφορά τα μαθηματικά. Μεταξύ άλλων γενικεύσεων που επίσης δε βοηθούν είναι και η άποψη ότι τα κορίτσια σκέφτονται κυρίως με το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, δηλαδή πιο κυριολεκτικά, ενώ τα αγόρια χρησιμοποιούν περισσότερο το αριστερό ημισφαίριο, είναι πιο ορθολογικά. Η έρευνα στον τομέα των νευροεπιστημών έχει ευτυχώς απορρίψει τέτοιες απλοϊκές παρανοήσεις, καθώς τα δύο ημισφαίρια έχουν σημαντική επικάλυψη.

 

Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει αν το ταλέντο (ή η έλλειψη ταλέντου) στα μαθηματικά οφείλεται κυρίως στα γονίδια ή στο περιβάλλον, αλλά στις μέρες μας είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι αυτό το δίλημμα δεν έχει και τόση σημασία. Η συζήτηση με θέμα «Κληρονομιά ή Ανατροφή» έχει χάσει το ενδιαφέρον της και ο γενικός κανόνας είναι ότι τα γονίδια και το περιβάλλον είναι εξίσου σημαντικά.

 

Ενώ τα εκπαιδευτικά ιδρύματα προσπαθούν να ενθαρρύνουν περισσότερα κορίτσια να ακολουθήσουν κλάδους όπως οι Θετικές Επιστήμες, η Τεχνολογία, η Μηχανική και τα Μαθηματικά, υπάρχει μια γενικότερη παραδοχή ότι τα κορίτσια δυσκολεύονται περισσότερο να αναπτύξουν τις μαθηματικές τους δεξιότητες απ’ ότι τα αγόρια, ειδικά στις ηλικίες από 11 ετών και άνω,  και όσο μεγαλώνουν τόσο πιθανότερο είναι να ασχοληθούν με την τέχνη, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές επιστήμες. Γιατί όμως;

 

Μια έρευνα ευρείας κλίμακας για την Πρώιμη Ανάπτυξη των Διδύμων που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως επίσης και μια μετα-ανάλυση από τους Warrier and Baron-Cohen, έριξαν φως στη σύγκριση της ικανότητας στα μαθηματικά αγοριών και κοριτσιών. Και οι δύο πηγές συμφωνούν ότι η γενετική αρχιτεκτονική είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια σε αγόρια και κορίτσια, καθιστώντας έτσι την κληρονομικότητα έναν γενικευμένο παράγοντα, ενώ το περιβάλλον είναι ένας ειδικευμένος παράγοντας. Με άλλα λόγια, τα γονίδια εξηγούν τις ομοιότητες στην απόδοση σε οπτικο-χωρικά τεστ, ανεξαρτήτως ικανότητας και φύλου μέχρι την ηλικία των 11, ενώ το περιβάλλον εξηγεί τις διαφορές μετά αυτή την κρίσιμη ηλικία.

 

Τι συμβαίνει στο μαθησιακό περιβάλλον ενός κοριτσιού μετά τα 11;

 

Προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να αποδοθεί κάποιο ειδικό βάρος σε μεμονωμένους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αυτοί είναι οι 3 κύριοι παράγοντες που λειτουργούν αποτρεπτικά.

• Η πεποίθηση ότι είναι απίθανο να χρειαστούν τα κορίτσια μαθηματικά και θετικές επιστήμες στη μέλλουσα καριέρα τους εξηγεί γιατί τα κορίτσια εγκαταλείπουν τα σχετικά μαθήματα στο Λύκειο
• Η πίεση των συνομηλίκων για «σωστή» συμπεριφορά, όπως αυτή καθορίζεται από το φύλο
• Η κοινωνικοποίηση των αγοριών και των κοριτσιών στις οικογένειες, τα σχολεία, τους θεσμούς, δηλαδή οι διακρίσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών σε ότι αφορά τα θετικά και αρνητικά σχόλια και τα πρότυπα ενδυνάμωσης.

 

Πού μπορούν να παρέμβουν οι μπαμπάδες κοριτσιών;

 

Θα ήταν ευσεβής πόθος – αλλά και εξαιρετικά κουραστικό – να δοκιμάσει κάποιος να ελέγξει όλα τα παραπάνω και αυτό προκαλεί το ερώτημα: Τι μπορείτε να ελέγξετε σαν μπαμπάδες; Το Dads of Daughters μίλησε με την παιδίατρο – αναπτυξιολόγο Δρ. Κατερίνα Θεοδωροπούλου,  MD, FRCPC, MPH, για το που μπορεί να παρέμβει ένας πατέρας.

 

Οι πατεράδες κοριτσιών δεν χρειάζεται να έχουν κατ’ ανάγκη ένα εκπαιδευτικό υπόβαθρο στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες ή να έχουν ακολουθήσει τριτοβάθμιες σπουδές, για να καλλιεργήσουν την αγάπη γι’ αυτά στις κόρες τους. Το σημαντικό είναι να κρατηθούν συνειδητά μακριά από κάθε είδους συμπεριφορά ή δηλώσεις που θα υποδείκνυαν κάποιον περιορισμό στις ικανότητες των κοριτσιών και, επίσης, να δίνουν έμφαση στο ότι ο καθένας, αγόρι ή κορίτσι, μπορεί να κάνει ότι επιθυμεί.

 

Ένα παράδειγμα είναι η επιβολή στερεοτύπων για τα αντρικά και γυναικεία επαγγέλματα. Είναι βασικό για τους πατεράδες να ενσταλάξουν στις κόρες τους την αρχή ότι όλα τα επαγγέλματα μπορούν να στελεχωθούν με επιτυχία τόσο από άντρες όσο και από γυναίκες.

 

Παρά τους εξωγενείς παράγοντες όπως είναι η επιρροή των συνομηλίκων, οι πεποιθήσεις και η συμπεριφορά των δασκάλων, και οι παραδοσιακοί θεσμοί, ένας πατέρας μπορεί να προσφέρει ένα εξαιρετικό σύστημα στήριξης στην κόρη του ή στις κόρες του, πρώτα και πάνω απ’ όλα καλλιεργώντας την αυτοπεποίθησή τους. Συναντώ συχνά γονείς που προσπαθούν σκληρά να στρέψουν τα παιδιά τους στην κατεύθυνση που εκείνοι επιθυμούν ή νιώθουν ότι είναι σωστή, και το δικαιολογούν λέγοντας ότι το κάνουν από αγάπη. Καμιά φορά, οι γονείς που αγαπούν περισσότερο τα παιδιά τους τους προκαλούν τις περισσότερες ανασφάλειες. Είναι βασικό να συνειδητοποιήσουν, τόσο οι πατεράδες όσο και οι μητέρες, αυτά τα κενά.

 

Η βασική ιδέα

 

Η σχέση πατέρα – κόρης είναι αναμφίβολα σημαντική, γιατί ο πατέρας είναι, και θα παραμείνει πάντα, το πρώτο αρσενικό πρότυπο. Τα μηνύματα που περνά στην κόρη του ή τις κόρες του, συνειδητά ή υποσυνείδητα, θα χαράξουν αναπόφευκτα τον πως βλέπει τον εαυτό της και τον ρόλο της ως γυναίκα. Αν και οι πατεράδες, ακόμη και αν έχουν τις καλύτερες προθέσεις, δεν μπορούν να ελέγξουν απόλυτα εξωγενείς παράγοντες όπως τα αντίθετα μηνύματα από συνομήλικους ή άλλους ενήλικες, μπορούν να έχουν έλεγχο στα θεμέλια που κτίζουν για την κόρη τους.

 

Το Growing girl  είναι μια στήλη του Dads of Daughters που εστιάζει στην ανάπτυξη του κοριτσιού και ενημερώνει τους αναγνώστες για τα πιο πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα από κορυφαίους παιδιάτρους και ειδικούς στην επιστήμη της συμπεριφοράς.

 

Η Δρ. Κατερίνα Θεοδωροπούλου, MD, FRCPC, FAAP, MPH, είναι Μετεκπαιδευθείσα Παιδίατρος (Fellow) στην Αναπτυξιακή-Συμπεριφορική Παιδιατρική (Developmental-Behavioral Pediatrics), Νοσοκομείο Παίδων Βοστώνης (Boston Children’s Hospital). Το Dads of Daughters την ευχαριστεί για τη συμβολή της σε αυτό το άρθρο.